Wszystkie artykuły

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, zapalna choroba skóry, która dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. W niniejszym przewodniku znajdziesz szczegółowe informacje na temat przyczyn, objawów, metod diagnostycznych oraz leczenia AZS, a także praktyczne porady dotyczące codziennej pielęgnacji skóry. Dzięki temu artykułowi lepiej zrozumiesz, jak skutecznie radzić sobie z tym przewlekłym schorzeniem i poprawić komfort życia.

Spis treści:

  1. Czym jest atopowe zapalenie skóry (AZS)?
  1. Przyczyny AZS – genetyka i czynniki zewnętrzne
  1. Objawy atopowego zapalenia skóry
  1. Diagnostyka AZS
  1. Sposoby leczenia AZS: poznaj stosowane metody
  1. Czy atopowe zapalenie skóry da się wyleczyć?
  1. Codzienna pielęgnacja i profilaktyka przy AZS
  1. AZS: leczenie. FAQ — najczęściej zadawane pytania

Czym jest atopowe zapalenie skóry (AZS)?

Atopowe zapalenie skóry (AZS, egzema, wyprysk atopowy) to przewlekła, zapalna choroba skóry, cechująca się nasilonym świądem, suchością oraz nawracającymi zmianami skórnymi, takimi jak zaczerwienienia, grudki czy pęcherzyki. Choroba najczęściej rozpoczyna się we wczesnym dzieciństwie, ale może występować także u dorosłych.

AZS zalicza się do tzw. marszu atopowego – w przebiegu życia może współwystępować z innymi schorzeniami alergicznymi, takimi jak astma czy alergiczny nieżyt nosa. Choroba wpływa nie tylko na stan skóry, ale również na jakość życia pacjenta, prowadząc do problemów ze snem, koncentracją i samopoczuciem.

Przyczyny AZS – genetyka i czynniki zewnętrzne

Atopowe zapalenie skóry ma złożone podłoże, na które składają się czynniki genetyczne, środowiskowe i immunologiczne.

Genetyka:

  • Mutacje w genie FLG (kodującym białko filagrynę) zaburzają funkcje bariery ochronnej skóry, co prowadzi do jej suchości i nadwrażliwości.
  • Obecność atopii u rodziców zwiększa ryzyko AZS u dziecka – nawet do 80% w przypadku obojga rodziców atopików.

Czynniki środowiskowe:

  • Ekspozycja na alergeny wziewne (roztocze, sierś zwierząt, pyłki).
  • Kontakt z drażniącymi substancjami chemicznymi (mydła, detergenty).
  • Zanieczyszczenie powietrza i zmiany klimatyczne.

Zaburzenia immunologiczne:

Nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na alergeny prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego skóry.

Objawy atopowego zapalenia skóry

Głównym objawem AZS jest nasilony świąd skóry, który często intensyfikuje się w nocy, zakłócając sen. Inne typowe objawy to:

  • Zmiany skórne: zaczerwienienia, grudki, pęcherzyki, czasem sączące się ranki.
  • Suchość skóry: skóra staje się szorstka, pogrubiała, z wyraźnie zaznaczonymi bruzdami.
  • Lokalizacja: zmiany występują głównie na twarzy, szyi, grzbietach rąk i stóp oraz w zgięciach łokciowych i podkolanowych.

Objawy AZS mogą się różnić w zależności od wieku pacjenta i stopnia nasilenia choroby.

Diagnostyka AZS

Rozpoznanie AZS opiera się na ocenie objawów klinicznych oraz wywiadzie medycznym. Lekarz może zastosować kryteria Hannifina i Rajki, które uwzględniają m.in.:

  • świąd,
  • typowe lokalizacje zmian skórnych,
  • przewlekły i nawrotowy przebieg choroby,
  • atopię w rodzinie.

W razie potrzeby wykonuje się dodatkowe badania, takie jak testy alergiczne czy biopsja skóry.

Sposoby leczenia AZS: poznaj stosowane metody

Leczenie atopowego zapalenia skóry jest wieloaspektowe i ma na celu poprawę jakości życia pacjenta poprzez kontrolę objawów i zapobieganie zaostrzeniom.

AZS: Leczenie miejscowe

  1. Maści na AZS:
  • Glikokortykosteroidy: są podstawą terapii przeciwzapalnej, ale wymagają ostrożności, by uniknąć skutków ubocznych.
  • Inhibitory kalcyneuryny: pimekrolimus i takrolimus, stosowane w miejscach wrażliwych, takich jak twarz czy szyja.
  1. Emolienty:
  • Nawilżanie i natłuszczanie skóry to podstawa pielęgnacji. Emolienty pomagają odbudować barierę ochronną skóry, łagodzą świąd i zmniejszają stany zapalne.
  1. Opatrunki okluzyjne:
  • Wilgotne opatrunki stosuje się w celu łagodzenia zaostrzeń i poprawy wchłaniania leków miejscowych.

Systemowe leczenie egzemy

W cięższych przypadkach lekarz może zalecić:

  • Cyklosporynę, metotreksat, azatioprynę: leki immunosupresyjne stosowane w ciężkim AZS.
  • Przepisuje się na atopowe zapalenie skóry leki przeciwhistaminowe łagodzące świądu
  • Dupilumab: nowoczesny lek biologiczny skierowany przeciwko stanom zapalnym.

Fototerapia a leczenie atopowego zapalenia skóry

Terapia światłem (UVB, PUVA) pomaga łagodzić stany zapalne oraz zmniejsza nasilenie objawów AZS. Jest szczególnie skuteczna w umiarkowanych i ciężkich przypadkach choroby. Zabiegi fototerapii wykonuje się pod ścisłym nadzorem lekarza dermatologa, aby uniknąć działań niepożądanych, takich jak poparzenia czy przedwczesne starzenie się skóry.

Czy atopowe zapalenie skóry da się wyleczyć?

AZS jest chorobą przewlekłą, której obecnie nie można całkowicie wyleczyć. Dzięki odpowiedniemu leczeniu i pielęgnacji możliwe jest jednak skuteczne kontrolowanie objawów oraz wydłużenie okresów remisji. Kluczową rolę odgrywa indywidualne podejście do pacjenta, uwzględniające zarówno farmakoterapię, jak i codzienne nawyki pielęgnacyjne.

Codzienna pielęgnacja i profilaktyka przy AZS

W codziennej walce z AZS istotne jest stosowanie zasad profilaktyki, które minimalizują ryzyko zaostrzeń i poprawiają kondycję skóry. Należy:

  • Stosować emolienty: codzienne nawilżanie skóry jest kluczowe dla odbudowy jej bariery ochronnej.
  • Unikać drażniących substancji: mydła i detergenty zaleca się zastąpić łagodnymi środkami myjącymi.
  • Dbać o odpowiedni mikroklimat: w pomieszczeniach warto utrzymywać umiarkowaną temperaturę i wilgotność powietrza.
  • Noszenie odpowiednich ubrań: najlepiej wybierać odzież z naturalnych tkanin, unikając wełny i materiałów syntetycznych.
  • Unikać alergenów: eliminacja czynników drażniących, takich jak kurz, sierść zwierząt czy pyłki, może znacząco wpłynąć na zmniejszenie objawów.

AZS: leczenie. FAQ — najczęściej zadawane pytania⠀

Czy AZS może samo ustąpić?

U części dzieci objawy atopowego zapalenia skóry mogą z czasem łagodnieć lub całkowicie ustąpić, jednak u wielu pacjentów choroba utrzymuje się przez całe życie.

Jak długo trwa leczenie AZS?

Leczenie AZS jest długoterminowe i wymaga regularnej pielęgnacji skóry oraz stosowania zaleceń lekarza.

Czy dieta wpływa na objawy AZS?

Tak, niektóre pokarmy mogą nasilać objawy AZS. Zaleca się konsultację z alergologiem lub dietetykiem w celu ustalenia odpowiedniej diety.

Czy AZS jest zaraźliwe?

Nie, atopowe zapalenie skóry nie jest chorobą zakaźną.

Jakie są najnowsze metody leczenia AZS?

Nowoczesne terapie biologiczne, takie jak dupilumab, stanowią przełom w leczeniu ciężkich postaci AZS.

Podsumowując, atopowe zapalenie skóry to choroba wymagająca holistycznego podejścia, obejmującego zarówno farmakoterapię, jak i codzienną pielęgnację. Współpraca z lekarzem dermatologiem i przestrzeganie zaleceń może znacząco poprawić jakość życia pacjenta i ograniczyć ryzyko nawrotów.

Team Bild von futurmedsTeam Bild von futurmeds

Badanie kliniczne dla osób zmagających się z AZS

Bezpłatne konsultacje lekarskie

Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji lekarskiej celem poznania szczegółów dot. badania klinicznego dla osób zmagających się z AZS.

Skorzystaj z wyszukiwarki poniżej, aby sprawdzić aktualną ofertę oraz kryteria kwalifikacji na poszczególne badania i konsultacje.

Poznaj szczegółyWięcej informacji
Facebook icon for Social mediaLinkedin icon for Social media