Czym jest dna moczanowa? Leczenie dny moczanowej. Jakie badania warto wykonać?

Dna moczanowa, znana również jako podagra, to jedna z najbardziej rozpoznawalnych form zapalenia stawów, znana już od wieków jako „choroba królów”. Nie bez przyczyny – przez długi czas uważano, że jest ona skutkiem nadmiernego spożycia czerwonego mięsa i alkoholu, a produkty te były dostępne głównie dla najbogatszych warstw społeczeństwa. Obecnie wiemy, że dna moczanowa może dotyczyć każdego, niezależnie od statusu społecznego, choć nadal istnieje silny związek między dietą a ryzykiem wystąpienia tej choroby.

Dna moczanowa – charakterystyka choroby

Dna moczanowa to choroba metaboliczna charakteryzująca się nawracającymi napadami ostrego zapalenia stawów, które są wynikiem odkładania się kryształów moczanu sodu. Te kryształy tworzą się w wyniku zbyt wysokiego stężenia kwasu moczowego w krwi, co medycznie określamy jako hiperurykemię. Dna moczanowa może dotykać różnych stawów, ale najczęściej objawia się w stawach kończyn dolnych, zwłaszcza w stawie podstawy dużego palca u nogi. Jest to choroba przewlekła, która w razie braku odpowiedniego leczenia może prowadzić do trwałego uszkodzenia stawów, tworzenia guzków dnawych (tofusów) i przewlekłego bólu.  Chociaż pierwsze symptomy mogą być przerażające, dna moczanowa jest chorobą, którą można skutecznie kontrolować za pomocą odpowiednich leków i zmian w stylu życia.

W tym artykule przyjrzymy się bliżej, jakie są przyczyny i objawy dny moczanowej, a także jakie badania diagnostyczne są kluczowe w jej rozpoznaniu.

Diagnostyka dny moczanowej – jakie badania warto wykonać?

Dokładna diagnostyka dny moczanowej jest kluczowa dla wczesnego rozpoczęcia leczenia. Najczęściej stosowane badania to:

• Badanie stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi – umożliwia wykrycie hiperurykemii, która może wskazywać na ryzyko rozwoju dny moczanowej.
• Badanie płynu stawowego – pozwala na stwierdzenie obecności kryształów moczanu sodu, które jednoznacznie potwierdzają diagnozę.
• Diagnostyka obrazowa: badania obrazowe, takie jak RTG i USG stawów mogą wykazać charakterystyczne dla dny zmiany w stawach, w tym nadżerki i tofusy, służą do oceny stopnia zaawansowania tych zmian zwyrodnieniowych oraz obecności guzków dnawych.

Przyczyny dny moczanowej

Za powstawanie dny moczanowej odpowiedzialne są różnorodne czynniki. Należą do nich:

• Genetyczne predyspozycje odgrywają znaczącą rolę w rozwoju dny moczanowej, wpływając na sposób, w jaki organizm metabolizuje puryny oraz wydala kwas moczowy. Zaburzenia mogą prowadzić do pierwotnej hiperurykemii.
• Dieta bogata w puryny, które znajdują się w mięsie, podrobach, niektórych rybach i owocach morza, a także w wysokofruktozowych produktach spożywczych i alkoholu, może zwiększać produkcję kwasu moczowego, przyczyniając się do rozwoju dny.
• Czynniki wtórne, jak nadmierne spożywanie alkoholu czy fruktozy, otyłość, niektóre choroby nerek, nadciśnienie, a także stosowanie niektórych leków, np. diuretyków.

Dna moczanowa – objawy

Objawy dny moczanowej mogą być bardzo bolesne i obejmują:

• Intensywny ból stawów, który rozpoczyna się nagle.
• Obrzęk, zaczerwienienie i zwiększone uczucie ciepła w okolicy dotkniętych stawów.
• W przypadku przewlekłej dny mogą powstać twarde guzki (tofusy) wokół stawów i na uszkodzonych chrząstkach.
• Chwilowe nasilenie objawów, szczególnie w nocy lub wczesnym rankiem.

Warto zwrócić uwagę na częstość i nasilenie objawów, gdyż mogą one wskazywać na postępujący charakter choroby.

Leczenie dny moczanowej i profilaktyka

Leczenie dny moczanowej obejmuje zarządzanie zarówno ostrymi napadami, jak i długoterminową profilaktykę mającą na celu zmniejszenie poziomu kwasu moczowego oraz zapobieganie powikłaniom.

Leczenie ostrego napadu dny moczanowej

W czasie ostrego napadu stosuje się głównie:

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
• Kolchicynę,
• Glikokortykosteroidy, które mogą być podawane ogólnie lub miejscowo.

Długoterminowa kontrola i profilaktyka

W długoterminowej kontroli dny moczanowej ważne jest:

• Stosowanie leków obniżających poziom kwasu moczowego w krwi, takich jak allopurynol czy febuksostat.
• Dostosowanie diety – ograniczenie spożycia puryn i fruktozy, zwiększenie spożycia produktów mlecznych i zbożowych, które mogą pomóc obniżyć ryzyko kolejnych ataków.
• Regularne monitorowanie poziomu kwasu moczowego w surowicy krwi.

Dna moczanowa to poważna choroba, która może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie, które może zapobiegać długotrwałym uszkodzeniom stawów i innych poważnych komplikacjom. Regularne badania i ścisła współpraca z lekarzem są niezbędne dla efektywnego zarządzania chorobą.

Badanie kliniczne dla osób z diagnozą dny moczanowej w Centrum Medycznym FutureMeds

Warszawskie placówki FutureMeds prowadzą bezpłatne konsultacje lekarskie dla osób z diagnozą dny moczanowej, które są zainteresowane poznaniem nowych możliwości terapeytucznych w ramach badań klinicznych. Podczas wizyty lekarz przedstawi założenia programu i sprawdzi możliwość zakwalifikowania do udziału.

Zgłosić swoje zainteresowania można wypełniając formularz na stronie lub kontaktując się telefonicznie pod numerem 71 300 39 89.